Hoewel de termen vaak als synoniem worden gebruikt, betekenen blijdschap en geluk niet hetzelfde. Blijdschap is een emotie die door een bepaalde situatie wordt opgeroepen of soms ook spontaan optreedt. Blijdschap gaat over hoe goed je je op een bepaald moment voelt. Iemand die blij is, ondervindt op dat moment geen gebrek of stress en heeft positieve gevoelens over zichzelf of de omgeving. Geluk daarentegen is minder tijdelijk van aard en zegt iets over ons welbevinden over een langere periode.
Streven naar geluk
Dit verschil in definitie betekent niet dat de twee termen niet nauw met elkaar verbonden zijn. In onze westerse wereld is de focus de laatste decennia steeds meer komen te liggen op geluk. Met de toegenomen welvaart zijn de meeste van onze basisbehoeften wel vervuld en verschuiven onze doelen meer richting immateriële zaken als zingeving, voldoening, innerlijke rust, etc. Het besef dat materieel bezit en financiële status niet langer het hoogst haalbare is, groeit. Dit is op zich natuurlijk heel mooi, maar het geeft ook stress, want het streven naar geluk is erg ingewikkeld.
Geluk wordt namelijk beïnvloed door allerlei verschillende factoren in je leven zoals bijvoorbeeld je gezondheid, werksituatie, relaties met anderen, financiën en woonsituatie. Als iemand vraagt of je gelukkig bent, moet je allerlei factoren meewegen in je oordeel. Misschien ben je gezond, rijk en heel succesvol in de werk, maar tegelijkertijd soms eenzaam omdat je weinig sociale contacten hebt. In hoeverre ben je dan gelukkig? Of misschien kwakkel je met je gezondheid, maar ervaar je heel veel steun van al je vrienden en maakt dat je wel heel gelukkig. En zelfs als je objectief gezien aan alle voorwaarden voor geluk voldoet, kan het best zijn dat je je toch niet echt gelukkig voelt. Geluk is complex en vaak hoe meer we erover nadenken, hoe onzekerder we erover worden.
De vraag “Voel je je blij?” is gemakkelijker te beantwoorden dan de vraag “Ben je gelukkig?”.
Blijdschap is iets wat we in het hier en nu ervaren, het is een gevoel dat we herkennen. We weten hoe het voelt om blij te zijn en we kunnen dan ook meestal wel goed aangeven of we op een bepaald moment blijdschap ervaren. We worden vaak blij van concrete, eenduidige zaken. Een mooie bos bloemen, een wandeling in het bos, een schaterlach van een peuter, een gezellig etentje met een goede vriend of een regenboog. Het is geen ingewikkelde rekensom van vele factoren zoals geluk. We kunnen het dan ook gemakkelijker benoemen. Het is dus eenvoudiger om erachter te komen waar mensen blij van worden dan om een 'recept voor geluk' op te stellen. Blijdschap is in die zin dus ‘grijpbaarder’ dan geluk. Maar toch nemen we geen genoegen met alleen blijdschap, want uiteindelijk willen we toch gewoon gelukkig worden. Blijdschap voelt vaak als iets futiels, een tijdelijk genoegen, waar niet al te veel waarde aan gehecht hoeft te worden. Het einddoel (geluk) moet vooral niet uit het oog worden verloren, want daar draait het uiteindelijk om. Toch?
“We pursue happiness but we overlook look” - Ingrid Fettel Lee.
Bovenstaande uitspraak verwoord mooi hoe we door onze focus op geluk vaak te weinig oog hebben voor de soms simpele blij-makers in ons dagelijks leven. Door allemaal in de verte te staren in de hoop achter de horizon het geluk te vinden, vergeten we te genieten van al het moois om ons heen. Het klopt dat blijdschap van kortere duur is dan geluk, maar de optelsom van alle kleine blije momenten samen kan uiteindelijk wel leiden tot een groter gevoel van geluk.
Hiervoor zijn verschillende redenen te noemen:
Blijdschap brengt ons in het hier en nu.
Als we denken over geluk dan grijpen we vaak terug op onze ervaringen in het verleden of we denken na over de toekomst, onze doelen en verwachtingen. Blije momenten prikkelen onze zintuigen en brengen ons direct in het hier en nu. Uit onderzoek blijkt dat mensen het gelukkigst zijn als ze gefocust zijn op het heden. Denk ook maar aan het succes van mindfullness-oefeningen.
Blijdschap maakt ons denken flexibeler.
Positieve emoties zoals blijdschap verruimen onze kijk op de wereld en maakt dat we meer open staan voor nieuwe ideeën en ontwikkelingen. Het wakkert onze nieuwsgierigheid aan en daagt uit om te verkennen en ontdekken.
Blijdschap trekt mensen aan.
Het hebben van positieve relaties met anderen is een belangrijke geluksfactor. Het voelt goed om ergens bij te horen, onderdeel uit te maken van sociale netwerken. Blijdschap kan hieraan bijdragen omdat uit onderzoek blijkt dat we ons van nature meer aangetrokken voelen tot blije mensen.
Blijdschap is goed voor onze gezondheid.
Er is een duidelijk verband aangetoond tussen blijdschap en fysiek welzijn. Mensen die elke dag oprechte blijdschap ervaren, blijken minder stress-hormoon aan te maken. Ook hebben ze minder last van ontstekingen en hun bloeddruk is lager.
Blij maakt blijer.
Als we blij zijn hebben we nog meer aandacht voor positieve prikkels in onze omgeving. Een beetje blijdschap maakt dat we hierdoor nog meer blijdschap kunnen ervaren. Een beetje alsof we de wereld door een roze bril bekijken. Er kan dan een soort van kettingreactie ontstaan van positieve ervaringen die uiteindelijk leidt tot een gelukkiger leven.
Laten we ons dus niet langer blindstaren op geluk, als we ook elke dag gewoon kunnen genieten van alle blij-makers om ons heen. Ze zijn er in overvloed, je moet er alleen oog voor krijgen!